«غنا» در آینه اسناد قرآنی و روایی/ چرا خوانندگی زن برای نامحرم جایز نیست

زن امر به پوشاندن زینت‌های خود از نامحرم نیز شده است(سوره نور، آیه 31) و بدون شک صدای زن اگر با آواز و ناز نیز همراه شود، از زینت‌های اوست که در این آیه از آشکار کردن آن برای نامحرمان نهی شده است.

خبرگزاری فارس: «غنا» در آینه اسناد قرآنی و روایی/ چرا خوانندگی زن برای نامحرم جایز نیست
 

خبرگزاری فارس- حجت‌الاسلام سیدمرتضی حسینی کمال‌آبادی (کارشناس علوم دینی): جشن چهاردهمین سالگرد تأسیس خانه موسیقی با حضور هنرمندان، مسئولان، اعضای شورای عالی و هیئت مدیره خانه موسیقی، علی مرادخانی(معاون هنری وزیر ارشاد) و همچنین جمعی از اعضای خانه موسیقی و علاقه‌مندان در تالار وحدت تهران برگزار شد.

در بخش دوم مراسم داریوش پیرنیاکان (دبیر و سخنگوی خانه موسیقی) پشت تریبون قرار گرفت و به عرصه‌ای وارد شد که هیچ تخصصی در آن ندارد.

وی در پیوند فقه و موسیقی گفت: «هنوز موسیقی را حرام می‌دانند» و شاید با کلمه «هنوز» خواست وانمود کند، کسانی که موسیقی را حرام می‌دانند، از اقتضائات دوران معاصر بی‌خبرند!

پیرنیاکان در ادامه افزود: «باید امروز فقها به ما هنرمندان که این همه جفا شده است، جواب دهند، کجا نوشته شده موسیقی حرام است؟ دکتر شریعتی می‌گوید هیچ سند و آیه و روایتی وجود ندارد که موسیقی را حرام کرده باشد، بلکه موسیقی در حد سمفونی شاهکار است.

وی گفت: در فقه شیعه اجتهاد به این دلیل به وجود آمده که مسائل روز را با شرع تبیین کند، فقها باید برای اینها جوابگو باشند. نمی‌شود این خیل عظیم جمعیتی که به غیر از موزیسین‌ها به موسیقی گوش می‌کنند را ندیده بگیریم، الان موضوعیت ندارد که ساکت باشیم و جوابی نشنویم. از یکی از عزیزان نقل می‌کنند که از آیت‌الله نائینی پرسیدند: کدام صدا حرام است، گفت صدایی که از خوردن کفگیر به ته دیگ همسایه بینوا و یتیم به گوش برسد، فقط این صدا حرام است. امروز فقها باید بگویند با چه دلیلی موسیقی حرام است.

سخنگوی خانه موسیقی گفت: یکی از خواسته‌های مهم خانه موسیقی این است که صدای بانوان باید پخش شود، نیمی از جمعیت موزیسین‌ها بانوان هستند، دوستان بزرگی مانند آقای شجریان اینجا هستند و می‌دانند بانوانی بسیار در آواز ورزیده هستند. اینها کی باید بخوانند؟ خواست ما این است».

سخنان ایشان فریاد می‌زند که پا در عرصه‌ای گذاشته که اندک سر رشته‌ای در آن ندارد، اما برای روشن شدن مطلب برای این هنرمند گرامی و دیگرانی که چندین بار، با تشویق‌های پیاپی سخنان وی را تأیید کردند، بر حسب وظیفه و بدون هر انگیزه و گرایش سیاسی، مطالبی را در قالب نامه به ایشان می‌نگارم.


هنرمند گرامی

آقای پیرنیاکان

سلام علیکم

امیدوارم از صدر این نوشته که صراحتی کمتر از صراحت سخنان شما داشت، رنجیده خاطر نشده باشید، چرا که نویسنده نیز از اینکه گنج رنج هزار ساله فقیهان امامیه چنین ساده انگارانه پایمال می‌شود، با خاطری حزین قلم می‌زند. کی شعر تر انگیزد خاطر که حزین باشد.

آنچه شما را به اتخاذ چنین مواضعی کشانده در چهار شماره جمع‌بندی می‌شود:

1- نقل قول غیر دقیق

قسمتی از سخنان شما تکیه بر نقل قول‌هایی بی‌سند دارد که بر فرض صحت نقل آن، دردی را نیز دوا نمی‌کند، نقل قول از مرحوم دکتر شریعتی بر فرض که ایشان چنین گفته باشند، اظهار نظر کسی است که هر چند در قلمرو تخصص خود شخصیت محترمی است، اما در دانش فقه تخصصی ندارد و مقابل قرار دادن مرحوم شریعتی با فقیهانی که عمر خود را در این عرصه گذرانده و در کوششی وصف ناپذیر، در سخت‌ترین موقعیت‌ها و بزرگترین مصیبت‌ها از اجتهاد و کوشش دست بر نداشته‌اند و سرمایه‌ای بس عظیم به ارث گذاشته‌اند، جفایی آشکار است.

انسان، در امور عادی زندگی خویش این گونه مقابله‌ها را بر نمی‌تابد تا در حوزه اعتقادات و دین خویش!

سخن بی‌سند دیگری نیز از محقق نائینی(ره) نقل کرده‌اید که آن نیز بر فرض صحت، به یک دستورالعمل اخلاقی نزدیک‌تر است تا یک فتوای فقهی.

2- ادعای بی‌سندی حرمت غنا

در ضمن نقل قول‌ها، مدعی بی سند بودن حرمت موسیقی شده‌اید! البته این نکته روشن است که مراد شما از موسیقی همان غنا است که در فتاوا آمده است و گرنه موسیقی(به همه اقسام) را نه فقها حرام می‌دانند و نه در این کشور منع شده است.

در این قسمت به بیان پاره‌ای از  اسناد حرمت غنا می‌پردازم تا پاسخ سؤال شما که فرمودید: «کجا نوشته شده موسیقی حرام است؟» عیان شود.

*قرآن کریم با تفسیر روایات معتبر

1. در آیه ششم از سوره مبارکه لقمان آمده است: «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ»، و برخى از مردم کسانى‏اند که سخن بیهوده را خریدارند تا [مردم را] بى [هیچ‏] دانشى از راه خدا گمراه کنند، و [راه خدا] را به ریشخند گیرند براى آنان عذابى خوارکننده خواهد بود.

امام صادق(ع) در روایتی فرمودند: غنا همان است که خداوند درباره‌اش فرموده است: وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ(وسائل الشیعة،باب 15،حدیث 3)

امام باقر(ع) فرمود: غنا، از جمله گناهانی است که خداوند برای آن وعده آتش داده است، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: «وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَری لَهْوَ الْحَدیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَیَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهینٌ»(الکافی،ج6،ص 431). در همین معنا روایت دیگری از امام رضا(ع) با همین مضمون وجود دارد.(البرهان ،ج4  ص362).

روایاتی که واژه لهو الحدیث را به غنا تفسیر کرده‌اند، بیش از موارد ذکر شده است وانگهی دلالت این آیه بر حرمت غنا از مسلمات جهان اسلام است، کافی است وقتی کوتاه گذاشته و با کمک جستجو در نرم افزارها با کمک کلید واژه «لهو الحدیث» و «الغناء» در کتاب‌های تفسیری جهان اسلام گشتی بزنید.

2.در آیه 30 از سوره مبارکه حج آمده است: «واجْتَنِبُوا قَوْلَ الزُّورِ»، و از گفتار باطل اجتناب ورزید.

امام صادق(ع) در روایات متعددی «قول زور» را در این آیه بر غنا تطبیق داده‌اند.(وسائل الشیعه ج17 ص 303 و 304).

*روایات

اسناد روایی حرمت غنا فارغ از تفسیر آیه بسیار است که تنها به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

1.در روایت اعمش از امام باقر(ع) در حدیث «شرایع الدین» در فهرست گناهان کبیره آمده است: گناهان کبیره عبارتند از شرک به خدا.....جنگ با اولیای الهی و انجام کارهای لهوی که از یاد خدا باز می‌دارند، بسان غنا و تار نواختن (همان،باب 46 حدیث 36).

2. امام رضا(ع) می‌فرمایند: یکی از گناهان کبیره، اشتغال به ابزار لهو و لعب است.(همان،باب 46،حدیث 33).

3. امام زین العابدین(ع) می‌فرماید: خداوند امتی را که در آن تار و نی نواخته می‌شود، منزه و مقدس نمی‌گرداند.(همان،باب 100،حدیث5)

4. امام صادق(ع) می‌فرمایند: گوش دادن به لهو و غنا موجب رویش نفاق است، چنان که آب مایه روییدن گیاه است.(همان،باب 101،حدیث 1)

روایات حرمت غنا بسیار است و من از آن بسیار، اندکی گفتم تو خود حدیث مفصل بخوان از این اسناد.

هر چند پرسیدن بد نیست، اما جای آن همه تندی نبود که با پرخاش بفرمایید: «امروز فقها باید بگویند با چه دلیلی موسیقی حرام است» و در ادامه همین تندگویی‌ها بفرمایید: «الان موضوعیت ندارد که ساکت باشیم و جوابی نشنویم»، باید عرض کنم که شما اگر جستجویی کوتاه در فضای مجازی هم می‌کردید به بسیاری از اسناد دست می‌یافتید، بپذیرید که شما حرکتی نکرده‌اید تا جوابی بشنوید!!

در ارتباط با اسناد و تحقیقات صورت گرفته در این وادی باید عرض کنم که بخشی از تحقیقات عظیم صورت گرفته در این موضوع در پنج جلد حجیم به عنوان «غناء و موسیقی» به کوشش حجت‌الاسلام و المسلمین رضا مختاری و محمدرضا نعمتی جمع‌آوری و از سوی مؤسسه بوستان کتاب چاپ و منتشر شده است و عنوان کتاب برگزیده حوزه در سال 1377 و کتاب برگزیده سال کشوری در سال 1378 را به خود اختصاص داده است و این خود اهتمام فقیهان در پژوهش احکام موسیقی را می‌رساند.

3-فلسفه اجتهاد

جنابعالی در فلسفه اجتهاد فرمودید: «در فقه شیعه اجتهاد به این دلیل به وجود آمده که مسائل روز را با شرع تبیین کند». سخن بسیار به جایی فرمودید، مصادیق نو پیدا باید در میزان شرع سنجیده شود، اما فقها از این مهم غافل نبوده‌اند، بلکه به آن پایبند بوده‌اند، حال اگر نتیجه استنباط مورد دلخواه برخی نیست، مشکل آنان است نه فقیهان.

4-صدای بانوان

جالب است که در این قسمت دیگر به نفی وجود سند شرعی بر حرمت  صدای غنایی خانم‌‌ها نمی‌پردازید و شاید همان توهم بی‌سند بودن حرمت موسیقی شما را به اینجا کشانده است. اما وقتی حرمت آن ثابت گشت تفاوتی بین زن و مرد در آن نیست، به علاوه اینکه زن امر به پوشاندن زینت‌های خود از نامحرم نیز شده است(سوره مبارکه نور، آیه 31) و بدون شک صدای زن اگر با آواز و ناز نیز همراه شود، از زینت‌های اوست که در این آیه از آشکار کردن آن برای نامحرمان نهی شده است، البته این مهم نیز از پشتوانه فقهی بسیار بهره‌مند است که در گنجایش این مختصر نیست.

جناب آقای پیرنیاکان، حرمت موسیقی غنایی از مسلمات جهان اسلام است و این حکم از جانب خداوند امری قطعی است، از این رو این بُعد موسیقی برای بشریت جز مفسده در پی نخواهد داشت، بیایید برای خدمت به موسیقی و شکوفا کردن آن در بُعد حلال آن متمرکز شویم.

در پایان از جنابعالی که عمری در موسیقی سپری کرده‌اید و با توجه به فراغ بالی که اکنون به جهت استعفاء از سمت خود پیدا کرده‌اید، دعوت می‌کنم به شهر مقدس قم تشریف بیاورید تا ضمن زیارت بانوی مکرم حضرت معصومه(س) و آشنایی با سیستم اجتهاد، در خصوص حکم موسیقی نیز بیشتر سخن بگوییم و از اینکه افتخار میزبانی یکی از بندگان الهی که مشتاق شنیدن آیات و روایات حرمت غناست، نصیبم شود، بسیار خرسند خواهم شد.

خداوند نگهدار شما و هنرمندان متعهد این مرز و بوم باشد بحق محمد و آله

انتهای پیام/